BHUEL a chairde, tá an tEarrach linn. Tá plandaí ag fás, tá an spéir geall agus tá Seachtain na Gaeilge corr a bheith linn. Leis sin, ba mhaith liom amharc ar na séasúir i nGaeilge.
Spring has sprung. The plants are growing, the sky is bright and Seachtain na Gaeilge is almost upon us. With that, I want to look at the seasons in Irish.
Na Séasúir—Nah shay-sure—The Seasons
An tEarrach—Ann charr-ack—Spring
An Samhradh—Ann sou*-roo —Summer
An Fómhar—Ann four—Autumn
An Geimhreadh—Ann gev-roo—Winter
*The ‘ou’ in ‘sou’ would have the same pronunciation as the ‘ou’ in house
San Earrach bíonn plandaí, bláthanna agus crainn ag fás, bíonn linbh ag roinnt ainmhithe agus tagann ainmhithe eile amach as geimhriú.
Planda—Plan-da—Plant
Bláth—Blah—Flower
Crann—Krann—Tree
Plandaí—Plan-dee—Plants
Bláthanna—Bla-hanna—Flowers
Crainn—Krinn—Trees
Linbh—Lin-iv—Babies
Ainmhithe—An-vee-ha—Animals
Leanbh—Lean-oo—Baby
Ainmhí—An-vee—Animal
Geimhriú—Gev-roo—Hibernation
An important aspect to note is that the word ‘geimhreadh’ meaning winter and the word ‘geimhriú’ meaning
hiberation sound exactly the same. This does cause some confusion amongst learners, therefore it is always important to take in the context of a word.
Sa Samhradh, bíonn sé níos teo agus bíonn laethanta saoire againn de gnáth. Glacaimid turais agus itheann muid taobh amuigh.
Te—Chay—Hot
Níos teo—Niece chaw—Hotter
Laethanta saoire—Lay-han-ta seer-a —Holidays
Turas—Turr-as—Trip
Turais—Turr-ish—Trips
Taobh amuigh—Teev am-we—Outside
San fhómhar, titeann na duilleoga de na crainn, éiríonn an aimsir níos fuaire arís agus tá Oíche Shamhna ann. Déanann ainmhithe réidh don gheimhriú, ag bailiú bia agus ag socrú áit le codladh.
Titeann—Titch-inn fall—Leaves fall
Duilleog—Dill-yog—Leaf
Duilleoga—Dill-yoga—Leaves
Aimsir—I’m-shir—Weather
Fuar—Foor—Cold
Níos fuaire—Niece foor-eh—Colder
Bailigh—Bwall-yee—Collect
Ag bailiú igg—Bwall-you—Collecting
Socraigh—Sock-ree—Sort
Ag socrú—Igg sock-roo—Sorting
Sa Gheimhreadh, codlaíonn ainmhithe, faigheann plandaí bás agus tá sé sioctha fuar. In amanna, bíonn sneachta ann agus bíonn daoine ag ceiliúradh an Nollaig.
Codladh—Caw-loo—Sleep
Codlaíonn—Cod-lee-on—Do sleep
Bás—Bwass—Die
Sioctha—Shuck-ha—Freezing
Sneachta—Sh-knock-ta—Snow
Ag ceiliúradh—Igg kell-ir-oo—Celebrate
Le Seachtain na Gaeilge ag teacht tá a lán rudaí go fóill ag tarlú ar line i mbliana. Tabhair cuairt ar Seachtain na Gaeilge: March 1-17, 2022 (snag.ie). Le dea-ghuí, Clíodhna
Clíodhna Campbell is a teacher, language enthusiast and mother. If you would like to get in touch with her with any linguistic queries, e-mail: cliodhnamorgan@live.co.uk or follow her on Twitter: @cccliodhna
PIC: SERGEY SHMIDT